Pamięć długotrwała

Pamięć długotrwała jest miejscem ciągłego zapisywania danych. To tutaj zapisywane są nasze wszystkie wrażenia, doświadczenia, informacje, emocje, umiejętności, słowa, dane i fakty, z którymi spotykamy się w ciągu naszego życia. Pamięć dłgotrwała odzwierciedla zasób całej wiedzy danej osoby. Inaczej niż Pamięć krótkotrwała, jej pojemność nie zna praktycznie granic. Zapisywane informacje są w niej przechowywane przez minuty, lata, a nawet przez całe życie.

Od czasów publikacji kanadyjskiego psychologa Endela Tulvinga w roku 1972, pamięć długotrwałą dzieli się na pamięć deklaratywną (zwaną również jako pamięć-wiedza) oraz na pamięć prozeduralną (zwaną również jako pamięć ruchową).

Pamięć deklaratywna / pamięć-wiedza

Pamięć deklaratywną dzieli się z kolei na pamięć epizodyczną (lub osobistą) i na pamięć semantyczną (lub ogólną).

W pamięci epizodycznej zostają zapisane wszystkie nasze codzienne przeżycia (np. wczorajszy obiad), które wspominamy przelotnie oraz bardziej znaczące przeżycia (np. narodziny dziecka, przypadki śmierci, pierwsza randka, miesiąc miodowy), czyli wspomnienia. Wszystkie wspomnienia związane z wydarzeniami określa się jako wspomnienia epizodyczne. Są one związane z przeżyciem, z którym zostały zapisane i mogą stracić na ostrości w miarę upływu czasu. To z kolei zależy od tego, jaką rangę przypisaliśmy określonemu zdarzeniu. Im silniejsze pozostało w nas wrażenie i im częściej powracamy myślami do minionych zdarzeń, tym wspomnienie pozostaje bardziej obecne.

W pamięci semantycznej zapisywana jest nasza wiedza ogólna, np. „stolica Francji to Paryż”, „Taj Mahal można zwiedzić w Indiach” lub twierdzenie Pitagorasa. Chodzi o wszystkie znaczenia wyrazów, pojęcia, formułki, fakty itd. Fantastyczny jest czas wywoływania tych informacji. Prawie natychmiast jesteśmy w stanie powiedzieć, czy wiemy, jak nazywał się pierwszy prezydent USA (na marginesie był nim George Washington). Twój mózg już Ci to zdradził. Wykorzystywanie tej nieowybrażalnej ilości danych zapisanych w pamięci każdego człowieka, jest wprost niewiarygodne. Może się zdarzyć, że nie jesteś w stanie natychmiast podać prawidłowej odpowiedzi, ale za to jesteś w stanie bardzo szybko stwierdzić, czy w ogóle znasz odpowiedź. Zdarza się, że mówisz: „Mam to na końcu języka”, Twoja pamięć szuka odpowiedzi, ale już wtedy jest jasne, czy znasz odpowiedź, czy też nie.

Pamięć proceduralna / pamięć ruchoma

W pamięci proceduralnej następuje zapisywanie wszystkich umiejętności, które są wykorzystywane automatycznie, niemal bez zastanowienia. Chodzi tu przede wszystkim o zdolności motoryczne (chodzenie, jazda na rowerze, jazda na wrotkach, pływanie, taniec, jazda na nartach). Przypuszcza się, że czynności raz wyuczone (zwane również jako wspomnienia proceduralne) potrafimy wykonywać przez całe życie. I tak osoby, które przez lata nie wsiadały na rower, potrafią się nim posługiwać zaledwie po kilku minutach ćwiczenia. Badacze są zdanie, że umiejętności złożone (jazda na rowerze) pozostają zapisane w naszej pamięci na całe życie, ponieważ związane są z ćwiczeniem wyczucia równowagi. Umiejętności takie jak gra na fortepianie czy jazda samochodem są inne. Bez ćwiczenia umiejętność posługiwania się nimi może pogorszyć się w ciągu krótkiego czasu.

Wszystkie wyuczone treści mogą zblaknąć po upływie pewnego czasu. Jednakże wpływ określonych okoliczności zewnętrznych czy określonych przeżyć może sprawić, że przeżywamy je bardziej świadomie. Może się na przykład zdarzyć, że nie możesz sobie przypomnieć nazwiska kolegi ze szkoły. Jednakże na spotkaniu klasowym ze starymi kumplami i podczas rozmów o „starych, dobrych czasach”, to nazwisko staje się znowu obecne. Wyuczone treści, które nie są wykorzystywane regularnie, mogą również zaniknąć po pewnym czasie. Na szczęście można je odświeżyć. Niewykorzystywana połączenia nerwowe nie zanikają całkowicie, zmienia się jedynie ich długość. W ten sposób nie musisz zaczynać od zera.